Ogródki społeczne to obszary przeznaczone do uprawy roślin przez grupę ludzi z danej społeczności. Zazwyczaj są to tereny dzierżawione lub wynajmowane od władz lokalnych lub organizacji non-profit, które zarządzają tymi obszarami. Ogródki społeczne są dostępne dla wszystkich członków społeczności, którzy chcą zaangażować się w ogrodnictwo i cieszyć się korzyściami z uprawy własnych warzyw, owoców, ziół i kwiatów.
Ogródki społeczne są zwykle podzielone na działki, które są przydzielane uczestnikom na określony czas, na przykład na liczbę sezonów ogrodniczych. Każda działka może być zarządzana przez jedną osobę lub przez grupę osób, które wspólnie pracują nad utrzymaniem i uprawą terenu.
Zasady korzystania z ogrodów są uregulowane za pomocą regulaminów, umów lub deklaracji członkowskich. Ogródki społeczne powstają z inicjatywy różnych grup, takich jak nieformalne społeczności sąsiedzkie, spółdzielnie mieszkaniowe, instytucje, na przykład kluby seniora, domy kultury czy muzea, a także organizacje pozarządowe. Zazwyczaj są tworzone na miejskich terenach, często na nieużytkach, zaniedbanych obszarach, które wcześniej nie były zagospodarowane.
Finansowanie ogrodów społecznych zależy od ich inicjatorów i może pochodzić z opłat członkowskich, publicznych zbiórek, budżetów organizacji, programów lokalnych lub konkursów.
Istnieje wiele korzyści wynikających z organizowania ogródków społecznych. Po pierwsze, umożliwiają one członkom społeczności, którzy nie mają dostępu do prywatnych ogrodów, uprawę własnych produktów. Dzięki temu można cieszyć się świeżymi, organicznymi warzywami i owocami, które są korzystne dla zdrowia.
Ponadto, ogródki społeczne sprzyjają budowaniu więzi społecznych. Ludzie spotykają się, pracują razem, dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem, a także nawiązują nowe przyjaźnie. To również miejsce, gdzie można uczyć się od siebie nawzajem, dzielić poradami ogrodniczymi i rozwijać swoje umiejętności.
Ogródki społeczne mają również korzystny wpływ na środowisko. Wspierają bioróżnorodność, przyciągając owady zapylające i ptaki, które są istotne dla utrzymania równowagi ekosystemu. Ponadto, uprawa własnych warzyw i owoców w ogródkach społecznych ogranicza potrzebę transportu i pakowania, co przyczynia się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i obciążenia środowiska.
Ogródki społeczne są więc nie tylko miejscem uprawy roślin, ale również miejscem spotkań, współpracy i nauki. To doskonały sposób na budowanie społeczności, czerpanie korzyści z natury oraz edukację ekologiczną. Jeśli masz możliwość, warto włączyć się w działania ogródków społecznych i doświadczyć wszystkich tych zalet, jakie niosą ze sobą.
W Polsce obecnie istnieje wiele ogródków społecznych, z których wiele odnosi sukcesy. Jednym z najbardziej znanych przykładów zielonych przestrzeni miejskich jest ogród Motyka i Słońce, który rozpoczął swoją działalność w 2014 roku na osiedlu domków fińskich w Jazdowie. Pracownia Dóbr Wspólnych pełni rolę opiekuna tego ogrodu. Głównym celem ogrodu jest promowanie samowystarczalności żywnościowej. Na terenie ogródka Motyka i Słońce uprawiane są warzywa i zioła. Każda osoba, która wpłaci składkę na dany sezon i akceptuje regulamin, może dołączyć do grona ogrodników. Oprócz uprawy roślin, na terenie ogrodu odbywają się różnorodne warsztaty związane z przyrodą, gotowaniem i ogrodnictwem. Organizowane są również wydarzenia kulturalne oraz prywatne imprezy, takie jak urodziny.
W zależności od ustaleń, władze mogą poprzestać na dzierżawie ziemi, lub też mogą aktywnie wspierać społeczną inicjatywę. Mogą np.. :
Ogródki społeczne dają nam możliwość doświadczenia wspólnotowości w praktyce, tworzenia pięknych ogrodów i przekształcania pustych przestrzeni w zielone oazy. Takie inicjatywy wpisują się w misję “zielonych” i ekologicznych gmin i miast. Jeśli chcesz stworzyć taki projekt, zapraszamy do współpracy przy tworzeniu strefy edukacyjnej tego miejsca.
