Wychowanie w nurcie Montessori – o co w nim chodzi?

W ostatnich latach system edukacji oparty o założenia montessoriańskie przeżywa prawdziwy rozkwit i można się z nim spotkać w coraz większej ilości prywatnych (niestety) placówek oświaty.

Sami mieliśmy również okazję budowana naukowo-sensorycznych placów zabaw w kilku z nich. O co więc chodzi i na czym bazuje ta metoda? O tym w skrócie dowiecie się z poniższego wpisu.

System ten został stworzony ponad 100 lat temu przez włoską lekarkę, pedagożkę i antropolożkę Marię Montessori i skupia się na wszechstronnym rozwoju dziecka, tak aby wydobyć z niego maksymalny potencjał zamiast karmić suchymi informacjami i faktami, a co gorsza – oceniać wszystkie dzieci według jednej miary.

Duży nacisk w tej metodzie edukacyjnej kładziony jest na stworzeniu dzieciom odpowiedniego, przyjaznego i stymulującego środowiska do nauki, które pielęgnuje w nich naturalną potrzebę wiedzy, zrozumienia i szacunku.

Istotą systemu jest traktowanie każdego ucznia indywidualnie i bez oceniania. Tu stawia się na rozwój dziecka według jest własnego tempa, preferencji i zdolności.

Nie tylko Maria Montessori, ale wiele słynnych pedagogów od wielu lat wspiera ideę nauki poprzez kreatywną zabawę, eksperymentowanie i indywidualne podejście.  Wiele badań pokazuje, że angażując wszystkie zmysły, uwagę i zainteresowanie, dziecko może się znacznie więcej nauczyć w krótkim czasie niż ,,wykuwając” ma pamięć założenia programowe.

„Edukacja nigdy więcej nie powinna być w głównej mierze przekazywaniem wiedzy, ale musi przyjąć nową formę, szukając uwolnienia dla ludzkich możliwości”. Dr Maria Montessori

W metodzie Montessori liczy się również przyjazne, wspierającej, pełne szacunku i zrozumienia środowisko przeniknięte duchem miłości i tolerancji. Dzieci mają okazję pracować zarówno samodzielnie, jak i w grupie, zgłębiać wiedzę o świecie wykorzystując swój maksymalny potencjał.

Wielu ekspertów twierdzi, że montessoriańskie dzieci wyrastają na pewnych siebie, odpowiedzialnych i skoncentrowanych na celach dorosłych, którzy posiadają dużą dozę wiary we własne możliwości. Ponadto się cierpliwe i nie wyznają zasady ,,nie da się”, a zamiast tego skrupulatnie i pewnie dążą do celów, które są zgodne z nimi samymi.

Zasady Montessori

System Montessori nie oznacza jednak pełnej swawoli, jak mogłoby się pozornie wydawać – posiada swoje zasady, oto i one:

• Zasada swobodnego wyboru – to dziecko samo wybiera czym będzie się zajmować w danym momencie oraz ustala tempo czy stopień trudności, a także osobę, z którą będzie pracować.
• Zasada swobodnego wyboru materiału – w sali lekcyjnej wszystkie materiały są dostępne dla każdego dziecka bez wyjątku, to ono decyduje, z którego będzie korzystać
• Zasada swobodnego wyboru miejsca pracy – dziecko samodzielnie ustala, gdzie będzie pracować np. może woleć podłogę niż biurko. Oczywiście wszystko odbywa się w granicach rozsądku.
• Zasada swobodnego wyboru czasu pracy – to dziecko decyduje czy będzie się uczyć 30 minut, godzinę czy dłużej lub krócej.
• Zasada swobodnego wyboru formy pracy – dziecko samo wybiera temat do pracy i zajmuje się nim, kiedy chce i dopóki ta praca będzie dla niego atrakcyjna i przyjemna.
• Zasada porządku – każdy przedmiot w klasie ma swoje miejsce – skąd został wzięty, tam zostaje odniesiony.
• Zasada ograniczenia – wbrew pozorom montessoriańskie dzieci nie mogą robić tego co chcą i nie są partnerami nauczyciela. Wszystko ma swoje zasady i przede wszystkim granice zdrowego rozsądku.
• Zasada izolowania trudności – każde zagadnienie nad którym pracuje dziecko ma na celu skupienie się nad jednym problemem. Jeżeli dziecko pracuje nad miarami, to nie zajmuje się jednocześnie kolorami, gdyż każde zagadnienie ma swój dedykowany temu materiał.
• Zasada transferu –kompetencje i umiejętności dziecko przenosi na otoczenie, chętnie się nimi dzieląc w grupie
• Zasada własnego działania i powtarzania – dziecko rozwija się zgodnie z indywidualnym programem, opartym na własnych zainteresowaniach, potrzebach i możliwościach, a typowe dla nabywania nowych umiejętności jest fenomen powtarzania.
• Zasada samokontroli – dzieci samodzielnie określają, czy daną pracę wykonały dobrze czy źle oraz w którym miejscu nastąpiła ewentualna pomyłka i jak ją naprawić.

Maria Montessori praktykując swoją metodologię nauczania, zauważyła, że dzieci w różnych grupach wiekowych inaczej się rozwijają i różnią się podejściem do otaczającej je rzeczywistości.

• Do 6 roku życia dzieci to odkrywcy. Chłoną otoczenie jak gąbka, a zwłaszcza; język, kulturę, religię i zwyczaje.
• Między 6 a 12 rokiem życia dziecko zaczyna poznawać świat świadomej – kieruje się wyobraźnią i rozwija abstrakcyjne myślenie.
• Okres pomiędzy 12-18 rokiem życia to czas mocnego stanowienia o sobie i próba odnalezienia się w społeczeństwie.
• Po osiągnieciu pełnoletności następuje czas stawania się specjalistami w danej dziedzinie i współtworzenie świata

Metoda Montessori zakłada, że do każdego z tych etapów konieczne jest inne podejście i niezbędne jest dostosowanie metod wychowawczych w sposób, który umożliwi wykorzystanie maksymalnego potencjału dziecka.

A jak się mają place zabaw do metody Montessori? Otóż są one świetnym miejscem nie tylko rozrywki i spędzenia wolnego czasu, ale też nauki i nabywania wielu nowych umiejętności.

W Naukowych Placach Zabaw tworzymy przestrzenie, gdzie dzieci mogą dowoli eksperymentować np. grając na instrumentach, bawiąc się w kuchni błotnej czy  obserwując zjawiska fizyczne przedstawione w ciekawy, angażujący i rozwijający wszystkie zmysły sposób.

Odpowiednio zaaranżowany plac zabaw, może skutecznie wspierać rozwój i edukację dzieci w myśl idei Montessori. Jeżeli jesteście zainteresowani stworzeniem takiego miejsca – zapraszamy do kontaktu.