W dzisiejszej III już części z serii ,,Budujemy Kreatywny Plac Zabaw” zajmiemy się tematem doboru roślinności. Piękna, bogata roślinność zmienia zwykły plac zabaw w tajemniczy ogród do zabawy, eksperymentów oraz tworzy przyjemny dla wszystkich mikroklimat.

Rośliny na placach zabaw mają ogromne znaczenie dla wszystkich jego użytkowników.  Roślinność pięknie urozmaica krajobraz, ale też posiada wiele innych funkcji, które możemy podzielić na kilka kategorii. Zaliczamy do nich:

• Estetyka – różne barwy, struktury i zapachy, które występują w naturze, to prawdziwe dzieła sztuki i najbardziej wymyślny design placu zabaw nie jest w stanie zastąpić naturalnego piękna roślinności, która działa na nas odprężająco.
• Edukacja i ekologia – każdy z nas, niezależnie od tego, jak bardzo kochamy życie w mieście, ma w sobie naturalną tęsknotę za naturą, której jesteśmy częścią. Regularny dostęp do natury sprawia, że uczymy się szacunku, uważności, wrażliwości ekologicznej, a dzięki obserwacji zmieniającej się przyrody – wiedzy o zjawiskach w niej występujących.
• Zabawa – Drzewa, krzewy i wysokie trawy, dają możliwość tworzenia kryjówek, drzewnych wspinaczek, zawieszenia hamaku oraz przeprowadzania wielu zabaw sensorycznych z wykorzystaniem np. szyszek, liści, jarzębiny, kamyków, owoców i kwiatów, które można następnie wykorzystać do ,,upichcenia” jakiejś potrawy np. w kuchni błotnej. Obszary zielone to również wspaniałe miejsca do swobodnej zabawy i odpoczynku na trawie dla wszystkich.
• Zdrowie – Zieleń w naszym otoczeniu to przede wszystkim czystsze powietrze i więcej tlenu. Dobrze dobrane rośliny chronią nas przed zanieczyszczeniami, takimi jak kurz i spaliny. Wiele badań naukowych wskazuje jednoznacznie, że dostęp do terenów zielonych ma także ogromny wpływ na nasze samopoczucie psychiczne i zdrowie. W cieniu drzew możemy również schronić się przed słońcem i lekkim deszczem.

Jakie rośliny wybrać?

Najważniejszą zasadą doboru roślin na plac zabaw jest unikanie roślin trujących, kolczastych i drażniących. Nie mniej w ograniczonej ilości możemy pozwolić na obecność kilku kępek np. pokrzyw, czy dzikiej róży z kolcami. Kontakt z taką roślinnością nie jest groźny dla życia najmłodszych, a nieprzyjemne spotkanie z np. pokrzywą może dać dziecku wiedzę na temat mechanizmów rządzących przyrodą,  a także nauczyć pokory dla niej.

Kolejna zasadą jest wybór roślin łatwych w pielęgnacji, odpornych na szkodniki i choroby. Najlepiej wybierać takie rośliny, które radzą ,,sobie same”. Nie możemy też  pominąć potencjału rośliny do wywoływania alergii.  I choć alergie są mocno zróżnicowane u różnych osób, to szczególnie uczulają: pyłki bylicy – wiatropylny chwast popularny w całej Europie, pyłki brzozy, pyłki traw. Jeśli mamy możliwość – zapytajmy lokalnej społeczności, jakie występują wśród nich najczęstsze uczulenia.

Idealny ,,ogród zabaw” powinien mieć zarówno drzewa, krzewy, jak i byliny, która razem stworzą niepowtarzalny, sielski klimat. Poniżej znajdziecie listę roślin, które są polecane dla przestrzeni zabaw dla dzieci.

• Drzewa: Jarząb mączny, wierzba płacząca, platan klonolistny, wiśnia piłkowana, klon polny, klon pospolity, klon tatarski, lipa drobnolistna, dąb szypułkowy, kasztanowiec biały, jarząb pospolity, sosna czarna, daglezja zielona
• Krzewy: Omżyn Dawida, bez czarny, kalina pachnąca, jaśminiowiec wonny, bez lilak, tamaryszek rozgałęziony, sosna górska, dereń biały, borówka amerykańska, leszczyna pospolita, róża pomarszczona, pięciornik krzewiasty, pęcherznica kalinolistna
• Pnącza: winorośl pachnąca, wiciokrzew, hortencja pnąca, dławisz okrągłolistny, rdestówka, powojniki potaniczne
• Byliny: rozmaryn, tymianek, szałwia, mięta, melisa, lawenda, goździk ogrodowy, krwawnik wiązówkowaty, pysznogłówka ogrodowa, tojeść kropkowana, rubedkia błyskotliwa, miesięcznica roczna, miskant chiński, rozplenica japońska, czy sciec wełnisty, paprotnik zbrojny.

Rośliny zabronione na placach zabaw – trujące i niebezpieczne

• Drzewa i krzewy: jałowiec sabiński i inne gatunki, kalina koralowa, ligustr pospolity, ostokrzew kolczasty, sumak jadowity, szakłak pospolity, trzmielina pospolita, wawrzynek wilczełyko i inne gatunki, złotokap pospolity, żywotnik zachodni
• Rośliny zielne: bieluń dziędzierzawa, blekot pospolity, ciemiernik czarny i inne gatunki, czermień błotna, lulek czarny, pokrzyk wilcza jagoda, psianka czarna, ręcznik pospolity, szalej jadowity, szczawół plamisty, tojad właściwy i inne gatunki, zimowit jesienny, konwalia majowa, ostróżka ogrodowa, mak lekarski.

Tak, jak już wspominaliśmy wcześniej nie są polecane też wszelkiego rodzaju rośliny parzące, z cierniami i kolcami. Powinniśmy tez unikać roślin, które przyciągają owady np. pszczoły i osy lub mają atrakcyjne, niejadalne lub trujące owoce.

Trawa to podstawa!

Plac zabaw powinien być otoczony trawnikiem odpornym na intensywne użytkowanie. Dla terenów rekreacyjnych i sportowych przeznaczone są specjalne mieszanki traw. Mieszanki powinny składać się z gatunków takich jak: pospolita, kostrzewa rozłogowa czerwona, tymotka kolankowa, wiechlina łąkowa, życica trwała. Trawnik na placu zabaw powinien być przycinany na wysokość około 5-6 cm, która sprzyjać będzie jego szybkiej regeneracji. Warto dodać, że trawnik obniża temperaturę o około 4 stopnie, podwyższa wilgotność powietrza, co jest szczególnie ważne podczas upalnych dni.

Chcąc, aby dzieci w przyszłości posiadały wrażliwość i szacunek dla środowiska naturalnego powinniśmy umożliwić im jak najczęstszy kontakt z przyrodą.  Drzewa, krzewy, byliny tworzą kolorowy, piękny i sielski klimat na placu zabaw, dlatego już na początku projektowania placu zabaw powinniśmy je uwzględnić w planach.

Możemy sami zasadzić rośliny na placach zabaw, ale w przypadku dużych projektów zalecamy współpracę z lokalną firmą ogrodniczą – specjalistyczna, szczegółowa  wiedza i doradztwo są nie do przecenienia.

Jeżeli nie mieliście okazji przeczytać części I i II z serii ,,Budujemy Kreatywny plac zabaw, to zachęcamy do zapoznania się z nimi klikając w poniższe linki.

Budujemy kreatywny plac zabaw część I – Planowanie przestrzeni i kosztów

Budujemy kreatywny plac zabaw część II – Wyposażenie placu zabaw