To już druga część naszego opracowania na temat planowania przestrzeni oraz finansowania placu zabaw. Pierwszą cześć możesz przeczytać TUTAJ. Dziś przechodzimy do kolejnego etapu realizacji projektu placu zabaw, na który składa się wybór urządzeń i wykonawcy placu zabaw.

Wyposażenie placu zabaw : od czego zacząć planowanie? Polecamy włączyć mieszkańców, rodziców dzieci (jeśli mówimy o placówkach oświatowych) oraz same dzieci w proces planowania tej przestrzeni. Dlaczego? Ponieważ to właśnie oni będą głównymi odbiorcami i użytkownikami tej przestrzeni.

Najważniejsze korzyści, jakie wynikają z udziału lokalnej społeczności w procesie planowania placu zabaw[1]

• Pozyskanie dokładnych informacji o miejscu i okolicy
• Poznanie potrzeb całej społeczności
• Wzajemna inspiracja – powstają wtedy najciekawsze pomysły
• Poznanie opinii o już powstałych koncepcjach (wad i zalety istniejących rozwiązań)
• Zapobieganie przyszłym konfliktom
• Zdobycie zaufania i wsparcia
• Doskonalenie projektu
• Ograniczenie patologii w podejmowaniu decyzji
• Wypracowanie kompromisu często sprzecznych opinii społeczności z opiniami ekspertów

Wspólne planowanie można przeprowadzić na wiele różnych sposobów. Można przeprowadzić indywidualne wywiady z mieszkańcami, zorganizować spotkania sąsiedzkie, zebranie rady rodziców, przeprowadzić ankietę bezpośrednią lub internetową.

Można też zorganizować warsztaty projektowe. Te ostanie są najciekawszą i twórczą formą zbierania informacji. Warsztaty projektowe to spotkanie z przyszłymi użytkownikami (dziećmi). Podczas takich warsztatów pracuje się w niewielkich grupach, które za pomocą rysunków, schematów, burzy mózgów tworzą swoje koncepcje. Nie chodzi tu o jak najładniejsze wykonanie prac plastycznych, ale wyciagnięcie esencji potrzeb i marzeń przyszłych użytkowników placu zabaw.

Kiedy mamy już zebrane informacje, inspiracje i opinie możemy zacząć rozglądać się za urządzeniami zabawowymi. Można pokazać je dzieciom na zdjęciach lub filmach, opisać ich działanie i ponownie zebrać opinie.

Wyposażenie placu zabaw i mała architektura 

Elementy wyposażenia placu zabaw organizują jego przestrzeń, wypełniają, komponują i nadają charakter przestrzeni na wiele lat. Dlatego ważny jest spójny projekt, który wpisze się w otaczającą przestrzeń.

Ogrodzenie

Ogrodzenia placów zabaw powinny być stosowane jak najrzadziej, aby nie nadawać przestrzeni dla dzieci charakteru getta. Oczywistym jest jednak, że w wielu przypadkach jest ono konieczne dla bezpieczeństwa użytkowników (np. plac zabaw znajduje się blisko parkingu, ruchliwej drogi). Ogrodzenie często też oznacza mniej aktów wandalizmu na placach zabaw, co przedłuża trwałość urządzeń, ale także zwiększa bezpieczeństwo dzieci (np. wandale mogą uszkodzić urządzenia, co może skutkować wypadkami).

Każde ogrodzenie musi spełniać określone warunki funkcjonalne i formalne, ale nie zapominajmy o estetyce i kreatywności.
Rynek oferuje wiele możliwości: ogrodzenia metalowe, drewniane, murowane, konstrukcje parkanowe i płotowe, ogrodzenia rzeźby, mozaiki i wiele innych. Poświęćmy czas na wyszukanie odpowiedniego ogrodzenia zanim zdecydujemy się na najprostszą i najtańszą opcję, czyli metalowy płot. Czasem też płot można wykorzystać jako np. ścianka wspinaczkowa albo ozdobić roślinami – taka „ściana’ pozwala na wiele nowych opcji zabawy (np. w przedszkolach można wykorzystać płot jako galerię rysunków dzieci lub jako przestrzeń do wodnego kulodromu).

Nawierzchnia

Analizując dostępne rodzaje nawierzchni wyróżniamy następujące:

• Nawierzchnia sypka – piasek, żwir, kora, rozdrobniona guma
• Gumowa – w postaci większych lub mniejszych kafelków, bezspoinowych nawierzchni gumowych
• Kratki gumowe między którymi rośnie trawa

Nawierzchnia na placu zabaw musi przede wszystkim zapewniać bezpieczeństwo i być zgodna z obowiązującymi normami. W przypadku urządzeń, gdzie wysokość upadku nie przekracza 1 m, jako nawierzchnia sprawdzi się darń, powyżej tej wysokości  – piasek, kora, wióry, żwir czy też syntetyczne powierzchnie (np. gumowe maty przerostowe). Wybierając poszczególne elementy pamiętajmy o tym, aby sprawdzić nasz projekt pod kątem zgodności z normą PN-EN 1177.

Wyposażenie placu zabaw 

Przeglądając katalogi wiodących producentów mamy do dyspozycji tak duży wybór, który może przyprawić o zawrót głowy. Jak się do tego zabrać?

Po pierwsze zastanów się nad materiałem, z którego chcesz stworzyć plac zabaw. Decydując się na to, czy plac zabaw będzie, drewniany, metalowy czy z tworzywa sztucznego musimy wiedzieć, jak bardzo sprzęt będzie eksploatowany oraz czy możesz zaangażować konkretne osoby, które będą dbać o plac zabaw (szczególnie w przypadku drewnianych placów zabaw, ale też jeśli chodzi o okresowe przeglądy i monitorowanie stanu placu zabaw).

Głównie wybór rozgrywa się między metalowymi lub drewnianymi placami zabaw. Które są lepsze na publiczny lub oświatowy plac zabaw? Nie ma tu jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ każdy ma swoje wady i zalety, o których pisaliśmy w poświęconym temu wpisie na blogu.

Drewniane place zabaw ceni się za ich naturalny wygląd, który dobrze komponuje się w otaczający krajobraz oraz dają poczucie ciepła i bycia bliżej z naturą. Drewno daje też mnóstwo możliwości, jeśli chodzi o kształty i design, natomiast minusem jest to, że takie urządzenia wymagają ciągłego trzymania ręki na pulsie, m.in. corocznej konserwacji drewna.

Niedostrzeżone w porę zagrożenie – czy to z powodu zadr czy uszkodzonych przez wandali urządzeń – wiąże się z zagrożeniami dla bezpieczeństwa dzieci. Plusem natomiast jest niższa cena niż w przypadku urządzeń stalowych.

Częściej wybieranym rozwiązaniem na place zabaw są urządzenia wykonane z metalu. Okazują się trwalsze w przypadku miejsc intensywnie eksploatowanych. Stabilna, mocna konstrukcja nie ulega łatwo przypadkowym czy celowym uszkodzeniom. Choć cena jest wyższa niż w przypadku drewnianych placów zabaw, to w perspektywie czasu jest to lepsza inwestycja na lata nie wymagająca corocznej konserwacji.

Co zatem wybrać?

Z doświadczenia wiemy, że idealny plac zabaw to multisensoryczny plac zabaw, który nie wyklucza dzieci z niepełnosprawnościami, pobudza dzieci do zabawy, rozwija ich kreatywność, motorykę, myślenie przestrzenne i analityczne, aktywizuje fizycznie i zachęca do eksplorowania praw natury.

Zanim zaczniecie dobierać wyposażenie placu zabaw, odpowiedzcie sobie na poniższe pytania:

• Ile osób i w jakim wieku będzie użytkować tą przestrzeń?
• Czy wybraliśmy urządzenia, z których mogą też skorzystać osoby niepełnosprawne?
• Czy wybrane urządzenia rozwijają małą i dużą motorykę dzieci?
• Czy są zaplanowane strefy dla dzieci zróżnicowanych wiekowo?
• Czy wybrane urządzenia rozwijają wzrok, słuch, dotyk?
• Czy będą urządzenia, które pobudzają myślenie?

Pomyślmy o wyborze urządzeń wielowymiarowo, gdyż to właśnie podczas zabawy dzieci najszybciej się uczą. Wybierzcie urządzenia takie, które rozwijają wiele obszarów. Niech ta zabawa będzie mądra, rozwijająca, ciekawa i bezpieczna.

Wybór wykonawcy

To jedna z trudniejszych decyzji do podjęcia. Jakie mamy w tym temacie osobiste doświadczenia? Kilka razy przegraliśmy przetargi na wykonanie placu zabaw z powodu wyższej ceny niż zaoferowała konkurencja. Zdarzyło nam się, że w połowie zlecenia, które wygrała inna firma, klient kontaktował się z nami prosząc o poprawienie błędów innej firmy. Niestety takie sytuacje nie są rzadkością. W naszym kraju nadal czynnikiem decydującym o wyborze urządzeń, producenta i wykonawcy jest najniższa cena. Oszczędzanie na urządzeniach dla dzieci, szukanie najtańszych opcji często prowadzi do rozczarowań i sytuacji zagrażających ich życiu i zdrowiu– choć oczywiście nie jest to regułą.

Wybierając producenta i wykonawcę musimy więc:

• Poprosić o certyfikaty bezpieczeństwa do wglądu. Warto zaufać tej firmie, która posiada certyfikaty wydane przez akredytowaną jednostkę certyfikującą – takie instytucje muszą spełnić szereg wymogów i podlegają kontroli w przeciwieństwie do jednostek, które nie posiadają akredytacji.
• Sprawdzić na stronie i internetowej, czy dana firma ma referencje klientów, jeśli nie, warto o nie poprosić. W takim liście referencyjnym powinny znaleźć się dane o wykonanej realizacji, lokalizacji inwestycji, a także danych inwestora.
• Sprawdzić historię firmy: ile lat istnieje na rynku, jakie są o niej opinie – Internet daje dużo możliwości.
• Zapytać o kraj produkcji wybranych urządzeń – nie chodzi tu tylko o wspieranie krajowej produkcji, ale o to, by w razie naprawy firma była w stanie szybko zareagować.
• Zapytać o serwis urządzeń – czy polska firma go wykonuje, jaki jest czas reakcji na zgłoszenie konieczności naprawy lub przeglądu.
• Jeśli mamy możliwość to warto zaczerpnąć opinii wcześniejszych zleceniodawców i zapytać o terminowość, podejście i jakość współpracy i urządzeń.

Jeśli etap wyboru urządzeń przeprowadziłeś wedle naszych porad, możesz mieć pewność, że twój projekt będzie dobrze wykonany! Pamiętaj, że zawsze możesz  się do nas zwrócić o bezpłatną poradę.

Tymczasem zapraszamy do bycia z nami na bieżąco, bo niebawem pojawi się kolejna część z cyklu ,,Budujemy kreatywny plac zabaw”.

[1] Gajdek Anna, Problematyka budowania terenów gier i zabaw dla dzieci, Rozprawa doktorska, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Wydział architektury, Instytut architektury krajobrazu