Aby zrozumieć, czym jest propriocepcja, zamknij oczy i wyciągnij ręce, a następnie poruszaj ramionami i dłońmi. Z łatwością zauważysz, że nawet przy zamkniętych oczach możesz określić gdzie i jak daleko są twoje dłonie od twarzy – to właśnie umożliwia ci ten zmysł.
Propriocepcja to zmysł świadomości ciała, mówi nam, gdzie znajdują się nasze części ciała. Zmysł ten wzmacnia nasze zdolności koordynacji, a także informuje o tym, ile siły użyć, gdy trzymamy, pchamy, ciągniemy lub podnosimy przedmiotu. Ze zmysłu propriocepcji korzystamy nieświadomie, a konieczny jest do wielu podstawowych czynności np. idąc ulicą nie patrzymy pod nogi, ubierając się czy sznurując buty nie przyglądamy się dokładnie wykonywanym czynnościom – zmysł informuje nas automatycznie, co dzieje się z naszym ciałem.
Propriocepcja działa dzięki specjalnym receptorom w mięśniach, ścięgnach i skórze, które komunikują się z naszym mózgiem, aby wskazać nam, gdzie w przestrzeni znajdują się nasze części ciała.
Problem przetwarzania proprioceptywnego może się różnić w zależności od osoby. Czasami będzie to wyglądać na brak samokontroli. Dzieci, które zmagają się z samokontrolą, mogą angażować się w brutalną zabawę, popychanie, gryzienie lub kopanie. Ponieważ wiedza o tym, jaką siłę należy zastosować podczas różnych działań – dziecko może zbyt mocno dociskać i łamać przybory podczas pisania lub często upuszczać przedmioty.
Problemy proprioceptywne mogą również wyglądać na niezdarność z powodu braku koordynacji. Dzieci mogą mieć trudności ze stanie na jednej nodze, mogą regularnie wpadać na ludzi lub przedmioty lub potykać się na schodach.
Problem proprioceptywny może być trudny do zdiagnozowania, ponieważ może wyglądać na pierwszy rzut oka na deficyt zdolności motorycznych, dlatego, aby mieć pełną i miarodajną diagnozę, należy zawsze konsultować się z lekarzem.
Problemy ze zmysłami i ich integracją zawsze najlepiej konsultować z lekarzem i terapeutą SI, natomiast jest wiele aktywności i zabaw, które możemy przeprowadzać z dzieckiem samodzielnie w warunkach domowych. Zabawy sensoryczne wspierające zmysły nie są tylko dedykowane dzieciom z deficytami aktywności tych zmysłów, ale są świetnym sposobem wspierającym prawidłowy rozwój każdego dziecka.
Pozwól dziecku pomagać w pracach domowych jak przenoszenie różnych przedmiotów, spędzajcie dużo czasu na placach zabaw – zabawa ma ogromne znaczenie w życiu dziecka, dzięki niej najmłodsi ćwiczą całą gamę ważnych umiejętności, rozwijają zmysły, kreatywność, motorykę, a także umiejętności społeczne.
Mamy nadzieję, że wiedza i nasze pomysły na zabawy sensoryczne przydadzą się waszym pociechom i będziecie z nich korzystać w wolnym czasie. Jeżeli chcecie się dowiedzieć więcej o pozostałych zmysłach oraz zainspirować do zabawy – zachęcamy do zapoznania się z pozostałymi z serii ,,Akademia Zmysłów” dotyczących poszczególnych zmysłów.
