Słuch jest niezwykle ważny, bowiem ma on kluczową rolę w kształtowaniu osobowości dziecka. Słuch umożliwia rozpoznawanie głosów, dźwięków i ich naśladowanie, a to z kolei pozwala rozwinąć mowę oraz umiejętności społeczne.
Słuch jest zmysłem, który zaczyna funkcjonować od szóstego miesiąca życia płodowego, a więc u noworodka jest on już relatywnie rozwinięty. Niemowlęta uwielbiają to co jest im dobrze znane, a zatem najbardziej kojąco i uspakajająco działa na nie bicie maminego serce, głos, piosenki, które przyszła mama słuchała w ciąży. Niemowlęta nie przepadają za to za totalną ciszą i jest ona czymś nienaturalnym i obcym, czego nigdy nie zaznało. Wczesne dzieciństwo to okres, kiedy wszystko jest dla dziecka interesujące , oczywiście poza ostrymi, zbyt wysokimi i negatywnie nacechowanymi dźwiękami.
Stymulacja zmysłu słuchu u dziecka w najmłodszych latach polega przede wszystkim na eksperymentowaniu z dźwiękami – stukanie, szeleszczenie, kapanie, czy po prostu słuchanie różnorodnej muzyki. Ukuło się przekonanie, że dzieci najbardziej lubią muzykę dla dzieci, co oczywiście nie jest prawdą. Lubienie przez dzieci danego rodzaju muzyki jest wyłącznie wynikiem społecznego warunkowania – dzieci z łatwością mogą nauczyć się słuchana muzyki klasycznej na ciężkim rocku skończywszy. Piękna, bogata w dźwięki muzyka z pewnością będzie lepiej wypływać na rozwój wyobraźni dziecka aniżeli proste i prymitywne utwory dla dzieci. Małe dzieci nie powinny słuchać natomiast muzyki techno, gdyż może znacznie przyspieszyć bicie serca dziecka, co może nieść nie tylko komplikacje zdrowotne, ale nawet zagrażać życiu.
Na wiele dzieci uspakajająco działa natomiast tzw. ,,biały szum”, czyli jednostajny dźwięk wydawany przez suszarkę, kuchenny okap, odkurzacz lub silnik samochodu – łatwiej przy nim zasypiają, gdyż podobne odgłosy emitują pulsująca w pępowinie krew i wody płodowe.
Istnieje wiele prostych sposobów na stymulowanie dziecięcego słuchu, podstawowym jest jak najczęstsze mówienie do dziecka i śpiewanie mu. Niektórzy rodzice mówią już do swoich nienarodzonych dzieci, a wtedy rozpoznają one na ich głos zaraz po urodzeniu.
Kiedy dziecko osiąga wiek przedszkolny jego narząd słuchu jest już rozwinięty, nie mniej bardzo ważne jest wykonywanie ćwiczeń, które nauczą i ułatwią dziecku wyłapywanie i różnicowanie pojedynczych dźwięków, gdy otoczenie bywa rozpraszające. Regularne ćwiczenia pozwolą dziecku nauczyć się rozróżniania głosek, sylab, dzięki czemu z łatwością nauczy się sprawnie czytać i pisać.
Puszki szmerowe
Bardzo łatwo wykonać je w domu, potrzebne są do tego jednakowe, nieprzezroczyste pojemniki (10 szt.) np. po jogurtach pitnych czy herbacie. Z pojemników tworzymy pary i do każdej pary nasypujemy kolejno: piasek lub kaszę mannę, siemię lniane, groch, fasolę drobną lub dużą, itp.
Ważne, aby każde kolejne wypełnienie miało inną gramaturę, bo będzie wydawać inny dźwięk. Pary pojemników oznaczamy na dnie za pomocą odpowiedniej liczby kropek lub jakichś znaczków. Zabawa polega na tym, żeby dziecko potrząsając puszką wsłuchało się w wydawany dźwięk, a następnie metodą prób i błędów odszukało wśród pozostałych puszek parę.
Co wydaje taki dźwięk?
Różnorodne dźwięki możemy nagrać w telefonie, ale też w Internecie znajdziemy mnóstwo gotowych nagrań np. zwierząt, przedmiotów użytku codziennego, instrumentów. Gra polega na identyfikowaniu, co wydaje dany dźwięk.
Rysujemy dźwięki
Puszczamy jakąś melodię, a zadaniem dziecka jest próba narysowania i pokolorowania dźwięku. To fantastyczna zabawa rozwijająca wyobraźnię.
Lokalizacja dźwięku
Chowamy telefon wydający dźwięk, budzik lub zabawkę, a zadaniem dziecka jest ją odnaleźć.
Identyfikacja dźwięku
Siadamy w ciszy i rozpoznajemy dźwięki – ćwierkania ptaków za oknem, rozmowa za ścianą, padający deszcz, dźwięk samochodu w oddali. Postarajcie się usłyszeć jak najwięcej.
Policz dźwięki
Zadaniem dziecka w tej zabawie jest uważne słuchanie ile uderzeń w bębenek, blat stołu, cymbałki lub inne instrumenty zostanie wystukane przez rodzica, nauczyciela lub inne dziecko.
Jaka to melodia
Zabawa polega na rozpoznawaniu znanych piosenek lub melodii. Włączmy znaną melodię lub nucimy, a dziecko musi odgadnąć tytuł piosenki.
Czyj głos słyszę
Bardzo prosta i fajna zabawa w domu i przedszkolu. Dziecko z zamkniętymi oczami odgaduje, czyj głos słyszy, aby urozmaicić zabawę, osoby mówiące mogą zmieniać ton głosu np. tata woła córeczkę ,,cienkim” głosem.
Zabawa „Głuchy telefon”
Dziecko szepta do ucha drugiemu usłyszane zdanie, im więcej dzieci tym fajniejsza zabawa. Dzieci po koli przekazują sobie zasłyszane informacje a ostatnia osoba wypowiada słowo lub zdanie na głos. Gra w głuchy telefon nie tylko angażuje słuch, ale doskonali umiejętności komunikacyjne, zbliża uczestników gry i w praktyczny sposób pokazuje dzieciom, jak zmienia się informacja przetworzona przez wiele osób. Głuchy telefon jest również doskonałą zabawą integrującą.
Pomysłów na zabawy wspierające zmysł słuchu jest bez liku i z łatwością można przeprowadzać je w warunkach domowych. Wiemy, jak ważne jest wspieranie prawidłowego rozwoju zmysłów u najmłodszych, dlatego projektujemy i produkujemy urządzenia na plac zabaw, które wspierają słuch i pozwalają na eksperymenty z dźwiękiem. Sprawdź naszą ofertę – być może wspólnie zaprojektujemy wyjątkową strefę muzyczną w twoim przedszkolu, szkole lub gminie? :
